Bruine zebravinken en hun moe ilijkheid: w arm bruin Door Jan van L ooy Tentoon stellers met bruine zebravinken ken nen de opmerking op de keurbriefjes “kan warmer bruin” zeer goed . De meeste gekeurde bruine krijgen deze opmerking mee . Wanneer de liefhebber dan de moeite doet om objectief de betrokken bruine nader te bekijken dan zal hij vast stelle n dat de keurmeesters gelijk hebben. De meeste bruine op onze T.T.’s missen warmte in hun bruine kleur. De eerste vraag die dan gesteld wordt is: hoe ko mt dat?. De tweede is dan logisch: wat kunnen we daar aan doen? Ik ga in dit artikel daarop trachten te antwoorden. Om op de eerste vraag te antwoorden gaan we teug naar de oorsprong van de bruin mutatie. De bruine kleurslag is één van de eerste kleurve randeringen die bij de zebravink optraden. Naar alle waarschijnlijkheid ontstond deze mutatie in de natuur want in 1927 wordt voor het eerst melding gemaakt van bruine zebravinken in Australië. Omstreeks 1940 wordt er melding gemaakt van bruine zebravinken in Afrika. Vast staat dat omstreeks 1950 de kleurslag in Europa bekend was. De benamingen die deze mutant kreeg varieerden reebruin was de meest gebruikte maar ook i sabel was een tijdje in gebruik Het verschil tussen een wildkleur grijze en een bruine is dat de eumelanine door de mutatie slechts kan uit oxideren tot bruine eumelanine i.p.v. zwarte. Het kleurbeeld van de eerste mutanten was een zandkleurig bruin op het rugdek. Op plaatsen waar bij de grijze een hoge concentratie eumelanine wordt waargenome n, bijvoorbeeld de borstband, de bloktekening, snavel - en traanstreep, verandert het zwart in zwartbruin. Zoals hierboven is vermeld, verandert onder invloed van de mutatie de grijze rugdekkleur van de wildvorm in een zandkleurig bruin. Zandkleurig bruin i s een koude kleur. Hier ligt eigenlijk de verklaring waarom bruintjes zo moeilijk warm te kweken zijn. De mutant is immers van oorsprong koudbruin. Ant woorden op de tweede vraag is complexer. De oorsprong van de bruine mutant is dus koudbruin maar d e huidige standaard verlangt een diepe warm bruine kleur. De warmte van de bruine kleur zal moeten komen van de roodbruine pheomelanine , met een ondersteuning van de zandkleurige bruine eumelanine die de kleurdiepte zal leveren. Beide kleurpigmenten dienen e lkaar dus aan te vullen om een optimale bruine te verkrijgen. Bij de kweek van bruine zebravinken is het kwekersgevoel voor kleur erg belangrijk. Immers, het kweken van de ideale bruine is echt mengwerk van verschillende kleurdieptes. Vermits het kweken va n warmbruine een spel is van de hoeveelheid pigmenten lijkt het mij eens interessant om die kleurpigmenten eens nader te bespreken. De eerste kleurstof die we nader gaan bekijken is de eumelanine. Deze is opgebouwd uit staafvormige hulsjes die bij de wildk leur zebravink gevuld zijn met een zwarte pigmentstof. Bij onze bruine zijn zij door het niet volledig uitoxideren gevuld met zandkleurig bruine pigmentstof. Veervelden met een hoge concentratie eumelanine worden door ons oog waargenomen als zwartbruin, de ze met een mindere concentratie als volledig uitoxideren gevuld met zandkleurig bruine pigmentstof. Veervelden met een hoge concentratie eumelanine worden door ons oog waargenomen als zwartbruin, de ze met een mindere concentratie als zandkleurig bruin. De eumelan ine vertoont een dominante vere rvingswijze De andere kleurstof pheomelanine , is opgebouwd uit korrelvormige bolletjes die bij de wildkleurige zebravink gevuld zijn met een roodbruine pigment stof. Aan deze kleurstof raakt de bruin mutatie niet Veervelden met een hoge concentratie van alleen pheomelanine worden door ons oog waargenomen als kastanjebruin (flank) of oranje bruin ( wangvlek) afhankelijk van de concentratie. Pheomelanine vertoont e en recessieve verervingswijze. Nu we weten uit welke kleurpig menten de bevedering van onze bruine zebravink is opgebouwd en hoe deze vererven gaan wij terug naar de kweekpraktijk. Wat wij uit kweekervaring weten is dat de kleurdiepte geleverd door de eumelanine door de domina n te verervingsvorm vrij goed is vast te leggen en via gerichte selectie kan beïnvloed worden. De moeilijkheid ligt dat bij de pheomelanine , hoewel er een recessieve verervingsvorm wordt vastgesteld is die toch niet zo zuiver als d e kweker zou willen. Wanneer exe mplaren met normaal pheomelanine bezit gepaard worden aan exemplaren met veel pheomelanine bezit dan komen daar jongen uit die normaal pheomelanine bezitten en split zijn voor veel pheomelanine . Maar verdere kweek levert niet steeds jongen op met veel pheomelanine bezit. Maar via gerichte paringen tussen exemplaren die veel pheomelanine bezitten en bruine die split zijn voor sterk pheomelanine bezit krijgt de kweker wel vat op de concentratie in wangen en flanken waar de pheomelanine alleen voorkomt. Maar men krijgt veel moeilijker vat op de concentratie in het rug - en vleugeldek waar deze kleurstof voorkomt in mengvorm met eumelanine. Bij de selectie dienen we dan ook steeds te letten op het bez it van een maximale aanwezigheid van pheomelanine . Deze kan het beste op de stuit worden ingeschat. Hoe warmer crè me, zelfs op het rosachtige af, deze zone van kleur is, hoe groter het pheomelanine bezit. Ook de buikkleur is een goede indicator. Warm brui ne kweken wordt dus pheomelanine opzoeken en waar vinden we die? Er zijn natuurlijk bruine te vinden met veel pheomelanine bezit maar die zijn gewoonlijk niet te koop Wel de enige kleurslag die ons in de bruinkweek kan helpen is de grijze. Er zijn grijze e xemplaren met een groot pheomelanine bezit best is het gebruik van een grijze pop met een maximum aan bruine aanslag op het rug - vleugeldek en een zeer crè me buik. Mits wat zoekwerk zijn zulke poppen te vinden. Bij paring aan een bruine man verkrijgt men d irect jonge bruine poppen en grijze mannen split voor bruin. Wanneer men twee verschillende bruine mannen met zulke pop enkele nestjes laat groot brengen, dan kan men het volgend kweekjaar door halfbroers en halfzusters aan elkaar te paren mogelijk in de g oede richting te gaan wat warm bruin bezit betreft. Tot hier het theoretische antwoord op vraag 2. In de praktijk stelden de kwekers evenwel nog andere zaken vast . Wie zich als bruinkweker In bv. Nederland of Italië prachtige warmbruine zebravinken aansch afte en daarmee zonder bloedverversing een stam bruine opzette bemerk te dat de hoeveelheid pheomelanine in de vogels verminderde, ook al paarde men steeds max. pheomelanine aan max. pheomelanine . Het lijkt erop dat de pheomelanine zeer langzaam verdwijnt. De jonge bruine werden jaar na jaar kouder van kleur. Een theoretische uitleg is dan dat de intermediaire vererving van pheomelanine hier voor iets tussen. En als oplossing wordt dan gegeven dat r egelmatige bloedverversing bij de bruinkweek een must is . Anderzijds doken er andere verhalen op: In grote delen van Nederland blijkt het leiding water een fractie zuurder dan het Belgische leidingwater. Experimenten met het aanzuren van het drinkwater toonden aan dat dit inderdaad invloed heeft op de warmbruine kleur . Bovendien is aangezuurd water ook een remedie tegen de megabacterie. Kwaad kan het dus zeker niet. © copyright BNEC ALLE TEKSTEN OP DEZE SITE VALLEN ONDER HET AUTEURSRECHT ELKE REPRODUCTIE IS VERBODEN ZONDER VOORAFGAANDE EN SCHRIFTELIJKE TOELATING VAN DE AUTEUR BELGISCH NATIONALE EXOTENCLUB B.N.E.C.