De vormgeving van de Gouldkop ontleedt volgens de
standaardnormen
De
Gouldamadine
was
eeuwen
terug
een
endemische
soort
die
voorkwam
in
het
Noorden
van
Australië.
Zijn
vogelnaam
verwijst
naar
John
Gould,
de
persoon
die
hierover
meerdere
boeken
schreef.
Wanneer
we
de
wildvorm
wat
nader
bekijken,
dan
stuiten
we
toch
op
een
paar
eigenaardigheden
want
we
zagen
vogels
met
een
zwarte,
een
rode
en
oranje
kopkleur.
Door
Reichenbach
werden
ze
als
een
afzonderlijke
soort
beschouwd
en
in
1862
ondergebracht
in
het
geslacht
Chloëbia.
In
eerste
instantie
kregen
de drie kopkleuren dan ook een verschillende benaming, zijnde:
• Zwartkop gouldamadine
→ Chloebia gouldiae gouldiae
• Roodkop gouldamadine
→ Chloebia gouldiae mirabilis
• Oranjekop gouldamadine → Chloebia gouldiae armitiana
Was
het
genetisch
mogelijk
dat
deze
vogelsoort
3
wildvormen
had
ontwikkeld?
Uitzonderlijk
genoeg
zien
we
bij
de
wildvorm
inderdaad
3
kopkleuren.
In
de
natuur
komt
de
zwartkop
het
meeste
voor
terwijl
de
oranjekop
maar
matig
aanwezig
is,
maar
dit
heeft
te
maken
met
de
geslachtsgebonden
vererving
tussen
al
deze
kopkleuren
onderling.
Uit
nader
onderzoek
is
gebleken
dat
de
roodkop
eigenlijk
de
basis
vormt
en
dus
ook
het
meest
toonaangevend
is.
De
gouldamadine
is
uiterlijk
een
zeer
kleurrijke
vogel
en
opvallend
is
de
perfecte
afscheiding
tussen
de
aparte
kleurzones.
Dus
belangrijk
om
hieraan
de
nodige
aandacht
te
schenken en via dit artikel gaan we de kleurafscheidingen van de kop eens nader bekijken.
Algemene detailtekening van de kop:
Op bovenstaande afb. werden de voornaamste items aangeduid die de verschillende zones afbakenen.
Enkele algemeenheden:
Dit
bovenaanzicht
laat
duidelijk
zien
hoe
het
masker
⑤
fijntjes
wordt
afgelijnd
door
een
zwarte
band.
De
breedte
ervan
bedraagt
ongeveer
1
à
2
mm
en
is
over
het
ganse
verloop
zo
symmetrisch
mogelijk
zonder
opvallende
inkepingen.
De
zwarte
band
wordt
geleidelijk
breder
naar
onder
toe
en
sluit
vervolgens
ook
perfect
aan
op
de
zwarte
keelvlek.
Deze
vloeit
verder
uit
tot
aan
de
onderzijde
van
de
snavel.
Op
deze
wijze
wordt
de
kopkleur
dus
volledig
omsloten
door
een
diep-zwarte
kopband
①.
Achter
deze
koplijn
bevindt
zich
ook
een
turkoois-blauwe
zone
②
die
zich
eveneens
volledig
rondom
sluit.
De
kleur
ervan
is
het
meest
intensief
ter
hoogte
van
de
raaklijn
en
wordt
iets
zachter
naar
de
nek
toe.
Hier
begint
nu
een
groen-gele
kleurschakering
die
veelal
wordt
bestempeld
als
overgangszone
③.
Verder
afdalend
naar
het
rugdek
wordt
de
licht
grasgroene
kleur
dan
een
stuk
intensiever.
De
pop
is
in
haar
geheel
minder
intensief.
Dit
is
vooral
op
te
merken
aan
de
lichtere
borstkleur.
Ik
heb
de
meeste
onderwerpen
al
een
beetje
belicht,
al
blijven
er
onder
invloed
van
kleurmutaties steeds bepaalde kleurverschillen in de vermelde zones waar te nemen.
Informatief:
De roodkop is dominant over zwartkop en geelkop. De zwartkop is op zijn beurt dominant over geelkop, maar recessief t.o.v.
roodkop. Eigenlijk is deze geelkop genetisch een roodkop maar door een spontane erfelijke verandering (mutatie) kan het gele
carotine niet in het rode astaxanthine (carotenoïde) worden omgezet, zoals bij de roodkop wel het geval is. De detail-
omschrijving is volledig identiek voor de rood- en de oranjekop, op uitzondering van kopkleur en snavelpunt wel te verstaan.
Poppen zijn ook altijd zuiver verervend wat de kopkleur betreft en indien we verschillende kopkleuren aan elkaar paren
bekomen we ook geen tussenvormen. Ondertussen is de Gouldamadine echter benoemd als Erythrura Gouldiae !
DE ZWARTKOP: bespreking van de verschillende kopzones
Het
masker:
De
diepzwarte
kleur
overheerst
de
kleurschakering
van
de
kop.
De
zwarte
kopband
vloeit
bij
deze
exemplaren
samen met het zwarte masker en is dus afzonderlijk niet waar te nemen.
De
snavel:
De
snavel
is
hoorn-/ivoorkleuring.
Hij
toont
een
roodkleurige
(of
gele)
snavelpunt
en
ook
de
snavelsnede
is
wat
rood
(of
geel)
gemarkeerd.
Bij
broedrijpe
poppen
zal
de
snavel
naar
leigrijs
verkleuren
en
de
rode
(of
gele)
kleur
van
de
snavelpunten
(afb 3b) is dan nog enkel summier aanwezig.
De
kop-
of
aflijningsband:
Bij
de
zwartkop
zien
we
hem
dus
niet
omdat
deze
is
opgenomen
in
de
zwarte
kopkleur.
Om
deze
reden
moet
de
aflijning
van
de
kap
in
haar
geheel
een
mooi
lineair
verloop
kennen,
zonder
onregelmatigheden
of
inkepingen
en
op alle plaatsen correct aansluiten met de blauwe keelband.
De
keelvlek:
De
keelvlek
is
intensief
zwart
gekleurd
en
opvallend
aanwezig.
Ze
is
egaal
van
uitzicht
en
via
de
kin
sluit
ze
perfect
aan met de basis van de ondersnavel.
De
keelband:
Achter
het
zwart
van
de
kop
loopt
een
turkoois-blauwe
band,
welke
het
breedst
is
aan
de
nek.
Bij
de
pop
is
deze
blauwe
rand
minder
nadrukkelijk
of
nauwelijks
aanwezig.
De
blauwe
kleur
is
hier
opvallend
matter,
waziger
en
tevens
lichter
van
kleur. Negatief is de overvloed aan grauwwitte veders.
De overgangszone:
deze is licht grasgroen met een matig gele aanslag die zeker niet mag overheersen.
De nek:
grasgroen en geleidelijk overgaand naar groen. Bij de pop is deze kleur ook iets lichter en matter.
DE ROODKOP: bespreking van de verschillende kopzones
Het
masker:
Het
fel
scharlakenrode
masker
maakt
een
sterke
indruk.
Het
wordt
begrenst
door
een
zwarte
lijn
welke
breder
wordt
aan
de
keel
en
naar
beneden
toe
uitmondt
in
een
zwarte
keelvlek.
Bij
de
pop
bevat
het
masker
meer
zwarte
eumelanine
dat
soms
willekeurig
uitbreidt
(afb
4a).
In
enkele
gevallen
is
de
toename
zo
omvangrijk
dat
er
slechts
een
minimum
aan
rode
veren is op te merken, zodat men nog net kan zien of het om een rood- of oranjekop gaat.
De
snavel:
De
snavel
is
hoorn-/ivoorkleuring.
Hij
toont
een
roodkleurige
punt
(1a)
en
ook
de
snavelsnede
is
wat
rood
gemarkeerd.
De
pop
is
in
haar
geheel
minder
intensief.
Bij
de
broedrijpe
poppen
zal
de
snavel
naar
leigrijs
(afb4a)
verkleuren
en
de rode kleur van de snavelpunten is dan nog enkel summier aanwezig. Dit is een natuurlijke eigenschap en dus niet foutief.
De
kop-
of
aflijningsband:
Roodkoppen
tonen
nu
wel
de
zwarte
aflijning
rondom
het
ganse
masker.
Deze
moet
hier
duidelijk
en
symmetrisch aanwezig zijn zonder onderbrekingen of andere onregelmatigheden.
De
keelvlek:
De
keelvlek
is
intensief
zwart
gekleurd,
zonder
enige
verontreiniging.
Ze
is
egaal
van
uitzicht
en
via
de
kin
sluit
ze
perfect aan met de basis van de ondersnavel.
De
keelband:
Achter
de
zwarte
kopband
zien
we
een
turkooizen
band,
welke
het
breedst
is
aan
de
nek.
Bij
de
pop
is
de
blauwe
rand (4c) minder nadrukkelijk of nauwelijks aanwezig en is ook matter van kleur.
De overgangszone:
licht grasgroen met een matig gele aanslag die de egale nekkleur niet mag verstoren.
De nek:
De groene kleur is gelijkwaardig aan de mantelkleur. Ook hier is de pop veelal lichter van kleur.
DE ORANJEKOP: bespreking van de verschillende kopzones
Het
masker
:
Is
saffraangeel
en
wordt
begrenst
door
een
zwarte
lijn
welke
breder
wordt
aan
de
keel
en
verder
uitmondt
in
een
zwarte
keelvlek.
Bij
de
pop
bevat
het
masker
soms
teveel
zwarte
eumelanine.
Bij
sommige
exemplaren
is
de
toename
zo
omvangrijk
dat
er
slechts
een
minimum
aan
oranje
kleurveren
is
op
te
merken
zodat
men
nog
net
kan
zien
of
het
wel
degelijk
om een oranje- of roodkop gaat (afb 4c).
De
snavel:
De
snavel
is
hoorn-/ivoorkleuring.
Hij
toont
een
gele
punt
en
ook
de
snavelsnede
is
identiek
gemarkeerd.
De
pop
is
in
haar
geheel
minder
intensief.
Dit
geldt
vooral
voor
de
borstkleur.
Bij
broedrijpe
poppen
zal
de
snavel
bijna
volledig
naar
leigrijs
verkleuren.
De
oranje
kleur
van
de
snavelpunten
valt
dan
maar
summier
waar
te
nemen.
Opletten
voor
geconcentreerde
eumelanine-vorming aan de snavelbasis.
De
kop-
of
aflijningsband:
De
oranjekop
toont
eveneens
een
zwarte
aflijning
rondom
het
ganse
masker.
Deze
moet
heel
duidelijk
en symmetrisch aanwezig zijn zonder onderbrekingen of inkepingen.
De
keelvlek:
De
keelvlek
is
intensief
zwart
gekleurd
en
nadrukkelijk
aanwezig.
Ze
is
egaal
van
uitzicht
en
via
de
kin
sluit
ze
aan
met de basis van de ondersnavel.
De
keelband:
Achter
de
zwarte
kopband
loopt
een
turkooizen
band,
welke
het
breedst
is
aan
de
nek.
Bij
de
pop
is
de
blauwe/witte rand (3c) minder nadrukkelijk of nauwelijks aanwezig en is tevens veel matter.
De overgangszone:
licht grasgroen met een matig gele aanslag die de egale nekkleur niet mag verstoren.
De
nek:
De
vaalgroene
kleur
is
bijna
gelijkwaardig
aan
de
mantelkleur.
De
oranjekop
is
iets
meer
vatbaar
om
een
gele
nekvlek
te
ontwikkelen.
Enkele keurtechnische opmerkingen wat deze kopkleuren betreft:
Met uitzondering van kop- en snavelkleur vertonen de rood- en oranjekop heel wat overeenkomsten.
Vele
malen
zien
we
dat
de
kopkleur
onzuiver
is
en
dit
vooral
bij
onze
roodkoppen.
Verschillende
vlekjes
of
witte
stippen
binnen
de
rode
kopkleur
wijzen
op
een
te
dunne
kopbevedering
waardoor
de
kopkleur
dus
onvolledig
wordt
weergegeven.
En
ook
onder
de
snavel
valt
er
in
de
keelvlek
soms
een
klein
rood
of
witvlekje
op
te
merken.
Dit
is
uiteraard
ongewenste
bontvorming
en dit zal eveneens worden bestraft. Eén enkel veertje kan in dit geval bij TT-exemplaren zonder problemen worden geplukt.
Meestal
kan
men
ook
vaststellen
dat
de
zwarte
aflijningsband
rond
het
rode
of
gele
masker
erg
fijn
wordt
(afb
2c).
Eveneens
een
veel
voorkomende
fout
is
dat
deze
maskeraflijning
op
meerdere
plaatsen
onder-broken
is.
De
reden
hiervan
is
dat
men
te
lang
dezelfde
kopkleur
op
elkaar
heeft
gepaard.
Feitelijk
is
het
op
dat
ogenblik
reeds
te
laat.
Een
goede
kweker
had
al
gebruik
gemaakt van een pop of man met meer donkere of zwarte zones in de kopkleur om deze gebreken te compenseren.
Nu
is
het
ook
mogelijk
dat
deze
band
te
breed
en
te
omvangrijk
wordt
en
hierdoor
op
meerdere
plaatsen
gaat
uitvloeien,
met
onregelmatigheden of inkepingen tot gevolg. Het lineaire verloop is dan verstoord.
De
maskeraflijning
is
bij
de
pop
over
het
algemeen
minder
strak
dan
bij
de
man
(3a-3b).
Daarom
geniet
de
pop
met
het
meest
egale en helder gekleurde masker de voorkeur op de tentoonstelling.
Indien
de
overgangszone
achter
de
keelband
te
flets
van
kleur
zou
worden,
dan
geeft
dit
meer
aanleiding
tot
een
grote
gele
nekvlek.
Bij
onze
gouldpoppen
is
deze
niet
meer
geel/groen
van
kleur
maar
eerder
wat
opgebleekt
grauw-wit
(3a-3b-4c).
Dit
moet volgens de standaard zo minimaal mogelijk zijn.
Een
bijkomende
opmerking
is
de
zwarte
omzoming
rond
de
snavelinplanting.
Dit
ziet
men
vooral
bij
de
oranjekoppen.
Bij
de
mannen
toch
ietsje
minder,
maar
toch
aanzienlijk
bij
de
poppen
(4a-4c).
Daar
wordt
dus
te
weinig
aandacht
aan
geschonken
want
dit
ongewenst
verschijnsel
is
erfelijk
en
zal
zich
ook
verder
uitbreiden.
Het
is
dus
aangewezen
om
zulke
vogels
uit
de
kweek
te weren want het is bewezen dat door een goede selectiekweek dit euvel kan worden vermeden.
Een
ander
aspect
is
de
snavel.
Deze
moet
kort
en
ietsje
bolvormig
zijn.
Te
lange
snavels
geeft
aanleiding
tot
platte
koppen
zodat
de
ronde
kopvorm
bijna
volledig
verdwijnt
(afb
2b).
Daardoor
krijgen
de
vogels
een
slecht
en
asymmetrisch
uitzicht.
Deze
vogels
moeten bestraft worden op vormgeving.
Op
dit
vlak
wil
ik
zeker
verwijzen
naar
de
nieuwe
COM-standaard
waar
de
voorkeur
wordt
gegeven
aan
het
“Spaans
Model”.
Hier
is
vooral
de
aandacht
gevestigd
op
de
volle,
ronde
kopvorm
en
de
kegelvormige
snavel.
Deze
Spaanse
modelvogels
zijn
veelal groter, robuuster en imposanter van uitzicht.
Tot slot
Door
de
intensieve
kweek
kent
de
huidige
Gouldamadine
heel
wat
afwijkingen
t.o.v.
z’n
wildvorm
in
Australië.
Vooral
de
snavel
is
door
de
jaren
heen
spitsvormiger
geworden.
Deze
afwijking
is
het
gevolg
van
de
aangroeiende
mutatiekweek
zonder
hieraan
de
nodige
aandacht
te
schenken.
Ook
de
rugkleur
is
nu
intensiever
en
egaler
met
een
minimum
aan
blauwe
waas.
Hetzelfde
geldt
voor
de
gele
nekschijn
die
door
ons
werd
weg
geselecteerd.
Toch
zijn
er
ook
typische
schimmelvogels
met
een
langere
bevedering.
Heel
kenmerkend
voor
hen
is
de
minder
egale
weergave
in
alle
kleurzones.
Maar
soms
zijn
ze
toch
nog
belangrijk
voor
de
kweek.
Het
vergt
dus
heel
wat
kennis
om
alle
goede
kenmerken
in
onze
kweekvogels
samen
te
brengen
zodat
we
de
vereiste eigenschappen door selectie kunnen vastleggen!
Hierboven
zijn
alleen
de
wildkleuren
besproken
van
de
Gouldamadinen,
maar
in
de
loop
der
jaren
zijn
er
diverse
mutaties
gekweekt
zoals
witborsten,
pastel,
blauw
en
nog
enkele
soorten.
Elke
mutatie
heeft
dus
zijn
persoonlijke
eigenschappen
en
kenmerken,
die
soms
onderling
sterk
kunnen
verschillen.
Bij
de
EK
FC
vogels
verandert
de
keelband
in
licht-blauw
en
bij
de
DB
FC is deze respectievelijk wit gekleurd. Kunnen we ook nog vermelden dat alle gouldpoppen op genetisch vlak altijd EK FC zijn.
Toch
blijven
de
opmerkingen
aangaande
de
kopbeschrijving
voor
alle
basiskleuren
van
toepassing,
want
het
is
niet
verwonderlijk
dat
de
koponderdelen
meerdere
fouten
vertonen.
Een
afgeplatte
schedelvorm
kan
tevens
aanleiding
geven
tot
een
asymmetrische
inplanting
van
ogen
en
snavel.
Dit
benadruk
dat
een
correcte
beoordeling
van
alle
details,
ongeacht
kleur
of
tekening, ook hier even belangrijk is.
Via
dit
overzicht
is
het
de
bedoeling
om
de
echte
liefhebber
aan
te
zetten
tot
een
beetje
zelfstudie.
Door
de
koponderdelen
aandachtig
in
zich
op
te
nemen,
kunnen
onze
clubleden
zich
bewust
worden
van
de
standaardnormen
die
voor
de
gouldkop
zijn
vereist!
Het
is
enkel
een
kwestie
van
inlevingsvermogen
om
de
persoonlijke
visie
en
vakkundigheid
van
de
liefhebber
wat
aan
te
scherpen.
Het
bestuur
is
er
ten
volle
van
overtuigd
dat
het
verrijken
van
de
algemene
kennis
zeker
zal
bijdragen
aan
positieve
TT-resultaten!
vanwege de Technische Commissie,
