DE BANDVINK: Een mooie, maar gevoelige kweekvogel die kennis vereist ! Wetenschappelijke naam: Amadina fasciata (G.Melin, 1789) Algemeen: De   soortnaam   fasciata   komt   uit   het   Latijn en    verwijst    duidelijk    naar    de    bloedrode streep   die   onder   de   keel   zichtbaar   is.   Als   je voor    het    eerst    deze    foto    ziet    dan    zou    je denken:         deze         vogel         heeft         een doorgesneden   keel.   Vandaar   dan   de   Franse benaming   ‘amadine   cou-coupe’.     Dus   bijna alle   gangbare   Europese   namen   herin-neren ons   aan   dit   bijzondere   verschijnsel.   In   het Engels   heet   hij   Cut-throat   finch,   in   het   Duits Bandamadine,      in      het      Spaans      Estrilda Degollada,   in   het   Italiaans   Gola   tagliata   en in    het    Portugees    Degolado.    Deze    kleine vogel     is     altijd     in     beweging     en     is     vaak moeilijk     te     volgen     door     zijn     snelle     en opgewonden      vlucht.      Ze      worden      door amateurfokkers   gewaardeerd   vanwege   hun kalmte,   hun   vermogen   om   zich   voort   te   planten   en   het   gemak   waarmee   ze   in   gevangenschap   kunnen   leven.   Door   de   toenmalige import en door toeval ontsnapte exemplaren, ontstond er een welvarende, geïntroduceerde populatie in Portugal. Verspreiding en Leefgebied De     bandvink     behoort     als     zangvogel     tot     de     familie     van     de     prachtvinken     (Estrildidae).     Hij     leeft     in     een     heel     groot verspreidingsgebied   dat   zich   uitstrekt   over   vrijwel   gans   Afrika,   behalve   in   het   uiterste   zuiden.   Hij   is   vooral   dol   op   dorre   en grasrijke gebieden, maar is volledig afwezig in equatoriale bossen en zwaar beboste gebieden. Er komen in Afrika 4 ondersoorten voor, met ieder een eigen en specifiek verspreidingsgebied: Amadine. f. fasciata (Zuid-Mauritanië, Senegal, Gambia tot Soedan en Oeganda) Amadine. f. Alexanderi (Eritrea, Ethiopië en Somalië tot in Kenia en Tanzania) Amadine. f. meridionalis (Zuid-Angola en Noord-Namibië tot Noord-Mozambique) Amadine. f. contigua (het zuiden van Zimbabwe en Mozambique en het noorden van Zuid-Afrika) Naargelang   het   gebied   waarin   ze   voorkomen,   zijn   er   dus   kleine   kleurverschillen.   In   Oost-Afrika   tot   aan   de   grens   met   Tanzania komt   een   iets   intensievere   en   meer   donkere   vorm   voor.   We   vinden   ze   eveneens   ook   in   Transvaal   en   Botswana   en   sommige ondersoorten   zijn   dan   weer   zachter   en   lichter   van   lichaamskleur.   Uiteraard   hebben   we   in   zo'n   groot   gebied,   met   inbegrip   van   de territoriale    begroeiing    op    de    verschillende    breedtegraden,    een    bepaald    aantal    ondersoorten    opgemerkt    die    zich    ook onderscheiden door een variatie in de grootte van de individuen. Tijdens opmerkelijke seizoensveranderingen gaan ze in bepaalde regio’s   zich   verplaatsen   naar   gebieden   die   rijk   zijn   aan   voedsel.   Deze   diverse   habitatkeuze   stelt   de   bandvink   in   staat   om   een breed scala aan voedselbronnen te benutten, variërend van zaden en granen tot insecten en kleine ongewervelde. Verspreiding en Leefgebied De   bandvink   is   een   prachtige,   forse   vogel   die   voorkomt   in   de   droge   savannegebieden   met   doornstruiken   en   grote   vrijstaande bomen.   De   vogel   wordt   vaak   in   groepjes   waargenomen   zittend   in   hoge   kale   takken.   Ze   vormen   soms   kleine   zwermen   bij waterlopen.   Buiten   de   broedtijd   vormen   zij   in   hun   gebied   grotere   zwermen   die   op   de   grond   foerageren,   waarbij   ze   dan   vooral zoeken   naar   graszaden.   Deze   zaden   halen   ze   uit   de   rijpe   grasharen,   maar   op   de   grond   weten   ze   allerhande   voedsel   te   vinden. Kleine   insecten   zullen   de   bandvinken   nooit   negeren   en   zijn   altijd   welkom   als   afwisseling   op   het   menu.   In   de   broedperiode   leven de   bandvinken   meestal   in   kleine   groepen   en   komen   dan   onderling   vrij   goed   overeen.   In   de   natuur   nestelen   ze   vaak   in   oude nesten   van   wevers,   maar   in   de   broedperiode   staan   ze   wel   bekend   voor   hun   storend   en   relatief   agressief   gedrag.   Ze   deinzen   er niet voor terug om andere nesten volledig te vernietigen! Dimorfisme Man   en   pop   zijn   eenvoudig   en   goed   te   onderscheiden   want   er   is   een   duidelijk   verschil.   Enkel   de   man   heeft   de   kenmerkende wijnrode   keelband,   de   pop   heeft   deze   niet.   Verder   heeft   de   man   ook   een   herkenbare   buiktekening   op   een   dieper   gekleurde onderbuik. Kenmerken en voorkomen De   bandvink   is   ongeveer   12   cm   lang   van   snavelpunt   tot   staartuiteinde.   De   lichaamskleur   van   het mannetje   en   het   vrouwtje   lijken   wat   op   elkaar,   maar   alleen   het   mannetje   heeft   in   de   halsstreek   een karmijnrode   band   die   van   het   ene   oor   naar   het   andere   gaat,   alsof   de   keel   schijnbaar   een   bloederige wond vertoont. Het   kaneelgele   basiskleed   is   iets   meer   geaccentueerd   op   de   vleugeldek-veren   en   dan   terug   wat bleker    op    de    borst.    Het    onderste    van    het    lichaam,    voornamelijk    tussen    de    poten,    wordt    meer kastanjebruin.   De   buik   is   vaak   gemarkeerd   met   een   dichte   wit-zwarte   marmering,   waardoor   een duidelijke kleurverschil ontstaat met het bovenste deel van de borst. Het   hoofd   en   de   schouders   hebben   zwarte   merktekens   die   hier   duidelijker   zichtbaar   zijn,   maar geleidelijk   aan   zeldzamer   worden   op   de   schouders   en   romp   totdat   ze   volledig   verdwijnen   op   de staart. Deze is donkerbruin met witte omzoming. De   kin,   net   onder   de   snavel,   is   wit.   Evenals   de   afscheiding   tussen   keel   en   borst.   De   snavel   is parelgrijs,    sterk,    kort    en    conisch    en    de    ogen    zijn    zwart    met    fijne    witte    rand.    De    poten    zijn vleeskleurig.   De   mannen   zijn   ook   iets   intensiever   en   meer   getekend,   terwijl   de   poppen   iets   matter en   egaler   zijn   van   kleur.   De   onderbuik   van   het   vrouwtje   is   crème-wit   tot   zanderig   bruin   gekleurd. Het   vrouwtje   is   minder   gemarmerd,   maar   toch   uniform   gevlekt   met   een   duidelijke,   zwartgegolfde tekening. De   juvenielen   lijken   erg   op   het   vrouwtje   ook   al   vertonen   de   jonge   mannetjes   vrijwel   onmiddellijk   na de   geboorte   de   eerste   lichte   tekenen   van   de   rode   band   op   de   keel.   De   kleurverhouding   is   niet   bij   alle exemplaren precies hetzelfde en vertoont vaak grote verschillen van individu tot individu. Voeding Een   mix   van   tropenmengeling   is   een   goede   basisvoeding.   Dit   kan   zo   nu   en   dan   worden   aangevuld met   wat   grover   zaad.   Met   hun   vrij   grote   snavel   krijgen   bandvinken   ook   de   wat   grotere   zaden zonder   moeite   gepeld.   Trosgierst   en   allerhande   groenvoer   (vogelmuur,   witloof,   appel,   broccoli)   is een   goede   aanvulling.   En   zoals   bij   de   meeste   vogelsoorten   mag   sepia,   grit   of   maagkiezel   niet ontbreken! Mijn persoonlijke werkwijze Wanneer   het   kweekseizoen   eraan   komt,   dan   geef   ik   mijn   vogels   een   mix   van   eivoer   en   gekiemd   zaad.   Ik   neem   2   kg   eivoer   van een   goed   handelsmerk   en   ik   voeg   nu   1   kg   insectenvoer   toe.   Hieronder   meng   ik   een   afgestreken   tas   glucosesuiker   en   bewaar   dit in   een   emmertje.   Dagelijks   neem   ik   nu   de   nodigde   portie   en   maak   dit   een   beetje   vochtig   en   dit   wordt   dan   in   de   kooi   geplaatst. Eens   ze   dan   beginnen   broeden,   wordt   behalve   eivoer,   ook   pinkies,   buffalo-   of   geknipte   meelwormen   in   een   grotere   hoeveelheid aangeboden.   Geef   nooit   teveel   natuurlijke   eiwitten   aan   uw   kweekkoppel.   Dit   verhoogt   de   broeddrift   en   hierdoor   kunnen   de bandvinken   hun   jongen   in   de   steek   laten   om   elders   een   nieuw   nest   te   bouwen.   Ook   het   regelmatig   aanbieden   van   (vers) onkruidzaad   is   aan   te   raden.   Het   zelf   samenstellen   van   meerdere   ingrediënten   om   een   uitgebalanceerd   eivoer   te   bekomen, bleek   belangrijk   te   zijn   om   mijn   jonge   bandvinken   groot   te   brengen.   Het   is   dus   aan   de   kweker   om   de   beste   verhouding   in   het eivoer grondig uit te pluizen! Mijn kweekervaring Wanneer   u   besluit   om   bandvinken   te   gaan   kweken,   al   dan   niet   om   deel   te   nemen   aan   tentoonstellingen,   moeten   bepaalde regels   geëerbiedigd   worden.   Plaatst   bandvinken   het   best   per   koppel   in   aparte   kweek-vluchten   en   hang   een   tweetal   halfopen nestkastjes   zo   hoog   mogelijk   op   en   vul   ze   gedeeltelijk   met   kokosvezel.   Geef   uw   koppel   nu   grof   nestmateriaal   zoals   droog   gras   en lichte   veren.   Bandvinken   maken   eenvoudige   nesten   waarbij   het   nestmateriaal   vaak   een   deel   van   de   nestopening   afsluit.   Dit   in tegenstelling tot de meeste tropische vogels, die in het woonkastje veelal een bolvormig nest maken met ronde ingang. Eenmaal   ze   hun   nest   hebben   afgewerkt,   zal   het   popje   4   tot   6   eitjes   leggen.   Deze   zijn   wel   vrij   groot   van   omvang   In   verhouding tot   haar   lichaamsbouw.   Vanaf   dit   moment   kan   men   beter   geen   nestcontrole   meer   uitvoeren   want   dit   is   niet   zonder   risico. Bandvinken   zijn   zeer   onbetrouwbare   broedvogels   en   laten   bij   het   minste   hun   eieren   of   kleine   jongen   in   de   steek.   We   noteren de   datum   wanneer   het   mannetje   in   het   nestkastje   blijft,   want   dat   is   het   moment   waarop   hij   gedurende   13-14   dagen   de   eieren zal   bebroeden.   De   pop   lost   hem   af   zodat   hij   kan   eten   en   drinken.   Na   het   kippen   kan   je   de   pasgeboren   bandvinken   horen   krijsen. Dit    geluid    schrikt    andere    vogels    zodanig    af    dat    zelfs    Japanse    Meeuwen,    die    goede    pleegouders    zijn    voor    de    meeste prachtvinken,   meestal   de   jonge   bandvinken   in   de   steek   laten.   Daarom   is   natuurbroed   eigenlijk   een   must   om   een   nestje krijsende   jongen   groot   te   brengen.   Na   ongeveer   24   dagen   zullen   de   jongen   het   nest   verlaten   en   worden   door   de   ouders   nu   een 2-tal   weken   bijgevoederd   tot   ze   volledig   zelfstandig   zijn.   De   jonge   mannen   dragen   reeds   hun   rode   keelband   wat   iets   uniek   is. Dus   men   heeft   de   mogelijkheid   om   direct   de   jongen   te   seksen.   Ondanks   hun   sociaal   gedrag   zullen   ze   tijdens   het   broedseizoen dikwijls agressief en territoriaal worden. Een goed koppel kan 2, tot maximaal 3 kweekrondes per seizoen hebben. HET RINGEN: Na   een   tiental   dagen   moeten   de   jongen   geringd   worden   met   een   2,5   mm   ring.   Dit   is   ongetwijfeld   de   moeilijkste   tijd   voor   de kweker   daar   bandvinken   weinig   nestcontrole   toelaten.   Ik   persoonlijk   gebruik   sedert   enkele   jaren   met   succes   het   volgende trucje.   Met   een   tentoonstellingskooi   en   een   schepnet   ga   ik   in   de   kweekvlucht   en   vang   het   kweekkoppel.   Nu   draag   ik   de tentoonstellingskooi   met   het   kweekkoppel   erin   naar   een   andere   plaats   waar   ze   de   jongen   niet   kunnen   horen   of   zien.   Zorgvuldig was ik mijn handen met neutrale Sunlight-zeep en wrijf ze nadien in met het eivoer waarmee de jongen worden gevoed. Gebruik   nooit   reukzeep   daar   de   geur   in   het   nest   blijft   hangen   en   de   bandvinken   hun   jongen   dan   laten   sterven.   Na   het   ringen worden   de   jongen   in   het   nest   geplaatst   en   de   ingangsopening   terug   dicht   getrokken.   We   halen   de   tentoonstellingskooi   en   laten het   kweekkoppel   in   de   vlucht.   De   bandvinken   zullen   hun   nest   onmiddellijk   opzoeken   en   de   jongen   verder   grootbrengen   alsof   er niets   gebeurd   is.   Ik   druk   er   nogmaals   op   om   de   jongen   nooit   aan   te   raken   als   de   oudervogels   dit   kunnen   horen   of   zien.   Zorg ervoor   dat   er   nooit   een   geur   achter   blijft   in   het   nest.   Hiervoor   is   het   van   zeer   groot   belang   uw   handen   te   wassen   en   in   te   wrijven met eivoer. U   zou   eens   moeten   weten   hoe   fier   ik   ben   telkens   wanneer   ik   naar   mijn   eigenkweek   bandvinken   kijk.   Dit   gevoel   van   intens   geluk zou    ik    willen    toewensen    aan    alle    beginnende    kwekers    van    bandvinken.    Geef    dus    nooit    de    moed    op    bij    onverwachte tegenslagen.   Ikzelf   heb   ook   alles   moeten   leren   met   vallen   en   opstaan.   Succes   toegewenst   van   een   vogelliefhebber   met   het   hart op de juiste plaats. Auteur: Iwens Paul Aanvulling Technische Commissie De   bandvink   is   een   soort   die   wijdverspreid   is   en   door   liefhebbers   over   de   hele   wereld   wordt   gehouden.   Al   vele   decennia   wordt onze   vogelsport   gekenmerkt   door   mutatie-fokprogramma’s   en   voor   de   bandvinken-kweek   is   dit   niet   anders.   Ook   hier   kennen we   naast   de   wildkleur   al   meerdere   kleur variëteiten.   De   meest   voorkomende   is   de   geelband,   maar   we   kennen   ondertussen   ook de ino, isabel, bruin en pastel. Inderdaad,    sommige    zijn    anders    dan    het    origineel    en    deze    opzichtige    kleuren    worden    dan    voornamelijk    gekweekt    uit commercieel   oogpunt.   Natuurlijk   kunnen   we   niet   ontkennen   dat   deze   sierlijke   verschijningen   een   ware   verrijking   zijn   op   onze tentoonstellingen.     Hou     er     wel     rekening     mee     dat     deze     creaties     minder     resistent     zijn     en     ook     niet     dezelfde     hoge levensverwachting   hebben   zoals   de   wildkleur.   Het   is   immers   geweten   dat   bij   intensieve   mutatiekweek   bepaalde   natuurlijke eigenschappen   nu   eenmaal   afnemen.   Het   is   dan   ook   niet   verwonderlijk   dat   bepaalde   facetten   van   de   classificatie   nog   steeds onderwerp   van   discussie   zijn.   Het   is   pas   na   jaren   dat   we   van   de   meest   stabiele   weergave   een   correcte   standaard   kunnen opmaken!   Het   is   nadien   aan   de   kweker/liefhebber   om   deze   gecultiveerde   vorm   in   hun   eigen   kweekresultaten   zo   dicht   mogelijk   te benaderen.   Maar   één   ding   is   zeker,   een   bandvink   in   uitstekende   conditie   is   een   opzichtige   en   indrukwekkende   exoot   die   het   heel goed doet op onze tentoonstellingen. Met dank aan M. Wright & Donsker Bandvink - List of Threatened Species Bronnen en ref: IOC World Bird Names